Έχεις BLOG και λέγεσαι;

Ένα άρθρο που ίσως πρέπει να μας βάλει όλους σε σκέψεις. 

Απόψεις διαφορετικές για το αν τελικά χρειάζεται να υπάρχει ανωνυμία στο διαδίκτυο και συγκεκριμένα στους διαχειριστές των blogs. Εξυπηρετεί σε κάτι αυτή η ανωνυμία; 

Και πως προστατεύεται η ελευθερία του λόγου και της γνώμης όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται σε κάποιο σημείο του άρθρου; Θα μπορούμε να γράφουμε ελεύθερα ότι μας προβληματίζει ή θα "φοβόμαστε" να εκφραστούμε για να μην μπλέξουμε;

Και ποιοι είναι αυτοί που "προκαλούν" με τα γραπτά τους παραμένοντας ανώνυμοι; Γιατί το κάνουν; Τι σκοπούς εξυπηρετούν;

Το διαδίκτυο είναι ένα εργαλείο που σου προσφέρει μεγάλες δυνατότητες. Δεν παύει όμως να κρύβει και παγίδες και θέλει καλό και σωστό χειρισμό. Τόσο καιρό που ασχολούμαι με αυτό ένα πράγμα έχω μάθει. Αν κάτι δεν μας αρέσει, δεν μας εκφράζει, δεν μας αντιπροσωπεύει απλά πατάμε το Χ πάνω δεξιά και το παράθυρο κλείνει. Όπως κάνεις με την τηλεόραση περίπου!

Έχεις BLOG και λέγεσαι;

Επιμέλεια: Κεχριώτης Βαγγέλης, δικηγόρος-έκδοση Erga Omnes (Ιανουάριος 2012)

Μπορείς να παραμείνεις "ανώνυμος" στη διαδικτυακή σου παρουσία; Και αν ναι, πρέπει να παραμείνεις "ανώνυμος", ειδικά από τη στιγμή που αυτά που κάνεις και γράφεις μέσω κάποιων blog ή διαδικτυακών σελίδων συνιστούν παρανομία σύμφωνα με διατάξεις νόμων;

Και αν υποχρεωθείς να γίνεις επώνυμος, πως προστατεύεται η συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία του λόγου και τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα από ανθρώπους που διαφωνούν μαζί σου και θα θελήσουν να σε πλήξουν; Με αυτή την έννοια, και από την ώρα που δεχόμαστε ότι το διαδίκτυο είναι ένας δημόσιος ιδιωτικός χώρος, πως πρέπει να αντιμετωπίζουμε κάποιον που-άγνωστος μεταξύ αγνώστων-εμφανίζεται κατά περιόδους στους χώρους όπου κινούμεθα ή συχνάζουμε, σχολιάζει ευμενώς ή δυσμενώς κάποιον άλλο και επιστρέφει στην ανωνυμία του;

Και τώρα σκεφτείτε: θα σας άρεσε, εάν οι περαστικοί στο δρόμο θα ήξεραν τη διεύθυνση σας, θα σας παρακολουθούσαν και θα προσπαθούσαν να εισβάλλουν στο σπίτι σας; Βεβαίως και αυτό δεν θα άρεσε σε κανέναν. Τότε γιατί τόσοι λίγοι χρήστες του Ίντερνετ δίνουν σημασία σε ένα τόσο μεγάλο πρόβλημα, όπως η ανωνυμία; Και πόσο υπεύθυνη είναι η γνώμη: "Εγώ δεν χρειάζομαι την ανωνυμία, αφού δεν κάνω κάτι παράνομο. Ας το σκέφτονται διάφοροι hackers...".

Το θέμα ανακίνησε, κυριολεκτικά "μεσούντος του θέρους", το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με την σύσταση ειδικής νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για τον εξορθολογισμό των διατάξεων που αφορούν το ηλεκτρονικό έγκλημα και την αποτελεσματική προστασία των θυμάτων, εξειδικεύοντας πως "ειδικότερα η επιτροπή θα ασχοληθεί με την ταυτοποίηση των διαχειριστών blogs και τη διεύρυνση του καταλόγου των εγκλημάτων για τα οποία θα επιτρέπεται η άρση του απορρήτου" και μιλώντας-ο υπουργός-για την ανάγκη "να παύσει το διαδίκτυο να φιλοξενεί κουκουλοφόρους, χωρίς φυσικά να τίθεται σε αμφισβήτηση η ελευθερία του λόγου και της γνώμης".

Εξάλλου, ήδη δικαστικές αποφάσεις έκαναν λόγο για κενά νόμου με τις εξής  φράσεις: "Ελλείψει νομοθετικής ρύθμισης και νομολογιακής επίλυσης του υπό έρευνα ζητήματος, η αντιμετώπιση του αναφυέντος κενού του νόμου επιτυγχάνεται με αναλογική εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας, τόσο σε επίπεδο ουσιαστικού νόμου, όσο και δικονομικού ελέγχου...".

Την ώρα που γράφονται αυτά τα κείμενα, οι προτάσεις της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής έχουν ήδη παραδοθεί στον Υπουργό Δικαιοσύνης και αναμένεται το τελικό κείμενο του νομοσχεδίου που θα προταθεί από το Υπουργείο και θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.

Ψηφιακά δακρυγόνα;

Γράφει ο Κώστας Κωστάκος, δικηγόρος (old-boy.blogspot.com)

O Υπουργός Δικαιοσύνης κάνει συχνά λόγο για τους "κουκουλοφόρους του διαδικτύου". Ποιοι συμπεριλαμβάνονται όμως στις τάξεις τους; Όλοι όσοι γράφουν σε αυτό ανώνυμα ή ψευδώνυμα; Μόνο όσοι κατηγορούνται ότι παραβίασαν το νόμο, ενώ έγραφαν ανώνυμα ή ψευδώνυμα; Ακόμη κι αυτός ο δρακόντειος νόμος για τους εκτός διαδικτύου κουκουλοφόρους είχε εν πάση περιπτώσει πίσω του το σκεπτικό μιας προηγούμενης εμπειρίας επεισοδίων που γίνονταν από άτομα τα οποία είχαν "καλυμμένα ή αλλοιωμένα τα χαρακτηριστικά τους". Είναι στην περίπτωση μας η ανωνυμία ή η ψευδωνυμία το αντίστοιχο κάλυψης ή αλλοίωσης των χαρακτηριστικών;

Μήπως κατά μία υφέρπουσα αντίληψη εκείνος που γράφει ανώνυμα ή ψευδώνυμα είναι ένας κουκουλοφόρος που απλά δεν έχει τύχει να προβεί σε αδίκημα που θα επιτρέπει να ζητηθεί η άρση του απορρήτου του; Μήπως δηλαδή το κρίσιμο για τον χαρακτηρισμό του δεν είναι το τι λέει, αλλά ότι φοράει μια κουκούλα και δεν μας αποκαλύπτει καθαρά και ξάστερα ποιος είναι; Μήπως η φρασεολογία περί κουκουλοφόρων υποκρύπτει μια γενικότερη φιλοσοφία για τον τρόπο άσκησης της ελευθερίας του λόγου στο διαδίκτυο, η οποία πρέπει να μπει σε επώνυμα καλούπια;

Αν επιμείνουμε σε αυτή την αναλογία (των κουκουλοφόρων), τότε πρέπει να την απλώσουμε σε όλη της την έκταση, εξετάζοντας τι πρακτικές επίπτωσης έχει η παρουσία τους πάνω στον ακουκούλωτο πληθυσμό. Οι κουκουλοφόροι καταστέλλονται με αστυνομικό πάρτι χημικών και συχνά και βίας που δεν αφορά μόνο τους ίδιους, αλλά καταλήγει να διαλύει άτακτα και πρόωρα μεγάλες διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις. Μήπως αντίστοιχα πάμε να γεμίσουμε το διαδίκτυο με ψηφιακά δακρυγόνα για να αραιώσει ο κόσμος που εκφέρει γνώμη;

Η νομοθετική πρωτοβουλία που θα αναληφθεί πρέπει να συνυπολογίσει λοιπόν τι επίδραση θα έχει ο νόμος στην μεγάλη μάζα των ανθρώπων που δεν συμμετέχουν στο δημοσιογραφικό-πολιτικό-επιχειρηματικό οικοσύστημα το οποίο με ασπίδα την ανωνυμία παίζει τα εξουσιαστικά παιχνίδια του αλληλοεκβιαζόμενο και αλληλοσυκοφαντούμενο. Πρέπει να συνυπολογίσει αν θα αποθαρρύνει έστω και κατ' ελάχιστο τον απλό πολίτη να μιλάει ελεύθερα στο διαδίκτυο.

Ένα φοβικό διαδίκτυο είναι εξίσου δυσοίωνο με ένα ασύδοτο διαδίκτυο.

Bloggers με ονοματεπώνυμο.

γράφει η Αρετή Σιδηροκαστρίτου, δημοσιογράφος, μέλος της ΕΣΗΕΑ και Γενική Διευθύντρια της ΝΕΠ

Η εμφάνιση των blogs στη χώρα μας και σε όλο τον κόσμο αποτελεί μια πραγματική επανάσταση στη διάδοση ιδεών και πληροφοριών όσο και στην απόδειξη της ελευθερίας έκφρασης του λόγου. Αρχικά αντιμετωπίστηκε με μεγάλο ενθουσιασμό από bloggers και μη. Αποδείχτηκαν ισχυρά εργαλεία, που έπαιξαν και παίζουν ρόλο στον εκδημοκρατισμό χωρών, όπως είδαμε πρόσφατα στην Αίγυπτο και αλλού. 

Τον τελευταίο χρόνο ωστόσο, στη χώρα μας άρχισε μια συζήτηση για το αν τα blogs και οι χειριστές τους θα πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν σε καθεστώς ανωνυμίας ή όχι. Η συζήτηση άρχισε από τη στιγμή που εθίγησαν πολίτες είτε από υβριστικούς χαρακτηρισμούς (και σε πολλές περιπτώσεις εξαιρετικά ακραίους) είτε από ψευδείς πληροφορίες και αντί να αποκατασταθεί η αλήθεια όπως ζητούσε ο θιγόμενος δεχόταν μεγαλύτερη προσωπική επίθεση. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, συνήθως ο θιγόμενος δεν γνωρίζει ποιος βρίσκεται πίσω από τον blogger, ποιος είναι ο χειριστής του blog, ώστε να αναζητήσει και να βρει το δίκιο του.

Δυστυχώς για τους bloggers που δεν ακολουθούν τέτοιες τακτικές, "καίγονται" αδίκως μαζί με τους άλλους, μπαίνουν όλοι στο ίδιο τσουβάλι! Ωστόσο, οι θιγόμενοι ανοίγουν τη συζήτηση ότι και στο διαδίκτυο θα πρέπει να ισχύει ένας νόμος όπως ο "νόμος περί τύπου". Οι bloggers απαντούν ότι η κοινοτική νομοθεσία προβλέπει την εγγύηση του απορρήτου στις επικοινωνίες, άρα δεν μπορεί να συμβεί το πρώτο. Σε κάθε περίπτωση, κι επειδή πολλά blogs έχουν μετατραπεί σε δημοσιογραφικό εργαλείο, θα πρέπει οι χειριστές να λειτουργήσουν με τους κανόνες δεοντολογίας της ΕΣΗΕΑ, καθώς το μέλλον είναι το διαδίκτυο. Επομένως, θα πρέπει και να έχουν δικαιώματα αλλά και να έχουν-αντίστοιχα-υποχρεώσεις, άρα και να υφίστανται τις συνέπειες των λεγομένων (σ.σ. όπως στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση) ή των γραπτών τους (σ.σ. όπως στην έντυπη δημοσιογραφία).

Τώρα πλέον, έχοντας την πανίσχυρη ηλεκτρονική δημοσιογραφία, πρέπει να δεχθούμε ότι δεν υπάρχει ανωνυμία. Και δεν έχουμε, αφού βλέπουμε για παράδειγμα τις εφημερίδες (ΒΗΜΑ, Ελευθεροτυπία και άλλες) που οι συντάκτες υπογράφουν. Με την ίδια λογική, για ποιο λόγο άραγε δεν θα πρέπει να είναι γνωστός ο ιδιοκτήτης και ο διαχειριστής ενός blog; Σε τι άραγε βοηθάει η ανωνυμία; Ακόμη και στις περιπτώσεις των πολύ καλών blogs, που πραγματικά φορείς ιδεών, γιατί δεν πρέπει να γνωρίζουμε τον σημαντικό αυτόν blogger ώστε να επικοινωνήσουμε μαζί του για καλό σκοπό; Επικοινωνείς με τον ανώνυμο που φοράει μάσκα; Κάνεις παρέα μαζί του; Και αν ναι, μέχρι πότε; Σε κάθε περίπτωση αν κάποιος θίγεται θα πρέπει να αίρεται αμέσως η ανωνυμία.

Δείτε επίσης: Ξέρετε γιατί Μπλογκ-αρετε;